Wczasy

wybrzeże w Polsce - charakterystyka

14 August 2011r.

Obszar przybrzeżny leżący w granicach województwa pomorskiego obejmuje część Pobrzeża Słowińskiego — w okolicy Łeby, Pobrzeże Kaszubskie, Żuławy Wiślane i część zachodnią Pobrzeża Warmińskiego z Elblągiem i Wyżyną Elbląską. W zachodniej części województwa, na południe od pasa przybrzeżnego, poza Pradoliną Pomorską zraszaną przez rzeki Redę i Łebę, minąwszy falisty lub miejscami pagórkowaty teren moreny dennej, wkraczamy w strefę pojezierną. Jest to najbardziej na wschód wysunięta i ogromnie zróżnicowana topograficznie część Pojezierza Pomorskiego, obejmującego obszar między dolinami dolnej Wisły i dolnej Odry. Część tą nosząca nazwę Pojezierza Kaszubskiego wyróżnia się niezwykle bogatą rzeźbą terenu, tworząc szczytem Wieżyca w grupie Wzgórz Szymbarskich najwyższe wzniesienie Polskiego Niżu (331 m npm.). POCHODZENIE KRAJOBRAZU. Na zakreślonym wyżej obszarze krajobraz jest wynikiem działalności lodowca i wód roztopowych, czynnych później, w długim okresie polodowcowym. Lodowiec posuwając się od północy przynosił ze sobą olbrzymią ilość zabranych z obszarów Skandynawii materiałów skalnych. W miarę ocieplania się klimatu lodowiec topniał, a ustępując pozostawiał potężne zwały żwirów, piasku i gliny, poprzetykanych dość gęsto odłamkami skał. W ciągu wielu tysiącleci lodowiec powraca kilkakrotnie i pozostawia za każdym razem nowe warstwy skalnego gruzu. Teren Pojezierza był głównym miejscem postoju i wielokrotnych powrotów lodowca. Usypane u jego czoła potężne, bezładnie rozrzucone pasma pagórków i powyginanych wałów utworzyły urozmaicony krajobraz moreny czołowej. Spływające szczelinami na dno masy lodowej wody żłobiły w podłożu głębokie kanały, które po ustąpieniu lodowca zmieniły się w wydłużone, głębokie jeziora noszące miano jezior rynnowych. Do tego typu zalicza się np. jeziora Raduńskie, Żarnowieckie, Ostrzyckie i bardzo ciekawe, przeszło 50 m głębokie jezioro Wdzydze, utworzone z dwu skrzyżowanych ze sobą rynien. Dalej na północ występuje pas moreny dennej, który przedstawia się jako lekko pofalowana, miejscami pagórkowata wysoczyzną, dochodząca na znacznej przestrzeni do samego morza. Nadmorskie partie tej wysoczyzny, oddzielone od siebie dolinami, noszą nazwę k ę p. Moreny denne powstawały przy powolnym topnieniu mas lodowych i osadzaniu na ich dnie materiałów skalnych. Występujące tu liczne okrągłe jeziorka noszą nazwę oczek. Znajdująca się na obszarze moreny dennej Pradolina Pomorska wyżłobiona została przez wody roztopowe, płynące na zachód w czasie ostatnich stadiów postoju lodowca na Pomorzu. Utworzenie się pasa brzegowego wiąże się ściśle z historią Bałtyku, który przechodząc przez kilka faz rozwojowych zalewał niżej ukształtowane brzegi i wypełniał ujścia rzek, tworząc liczne zatoki. Te odcinane były z kolei od morza przez powstawanie mierzei z piasku niesionego w olbrzymich ilościach siłą prądu morskiego. Przykładem tego rodzaju działalności akumulacyjnej jest utworzenie jeziora Łebsko, a także uformowanie się mierzei Wiślanej i Helskiej. Na skutek niszczenia przez morze wysokich wybrzeży powstają urwiste ściany brzegowe, zwane klifem lub falezą. Działalność erozyjna oraz procesy zwiewania i spłukiwania górnych warstw gleby w okresie polodowcowym doprowadziły do obniżenia wzniesień i zasypania dna jezior oraz podniesienia dna dolin. Liczne rzeki, wykorzystując doliny oraz rynny wyżłobione przez strumienie lodowcowe, wrzynają się głęboko w podłoże tworząc malownicze zagłębienia o wysokich, pokrytych zazwyczaj bujną roślinnością, miejscami nawet urwistych brzegach. Wyróżnia się wśród nich niezwykłym urokiem rzeczka R a d u n i a, przepływająca przez długi szereg jezior. Bystry jej bieg jest wykorzystywany od setek lat, na poruszanie młynów i tartaków.

nad morzem, wakacje nad morzem, wybrzeże, pomorskie na wczasy